Grote Romeinse tegel, een zogenaamde bipedalis, late 1e eeuw n. Chr, uit Vindolanda, Northumberland, Engeland, met de afdruk van een hondenpoot (D), poten van een kat (C) en menselijke afdruk (S) Waar komen onze fascinaties vandaan? In het geval van mijn eigen vak kan ik u precies vertellen waarom ik de archeologie zo boeiend vind. […]
Inscriptie met de naam Ishbaal, zoon van Beda, gevonden in de opgravingen te Khirbet Qeiyafa In het Nabije Oosten hebben archeologen lang onderzoek gedaan met de Bijbel in de hand. De tekst van het boek der boeken bepaalde waar de spade in de grond werd gezet en naar welke resten moest worden gezocht. Het doel van […]
Harp-spelende David op een mozaïekvloer gevonden te Gaza In het Mauritshuis in Den Haag is tot en met 13 september de tentoonstelling ‘Rembrandt? De zaak Saul en David’ te zien. Het schilderij dat bij deze tentoonstelling centraal staat, werd acht jaar lang onderzocht en gerestaureerd. Het bleek uit niet minder van vijftien verschillende, aan elkaar […]
De Monte Testaccio of grote scherven-heuvel in Rome De productiviteit van een samenleving laat zich vaak het gemakkelijkst aflezen aan de hoeveelheid afval die het oplevert. Een mooi historisch voorbeeld daarvan is te vinden aan de zuidzijde van het historische centrum van Rome. Daar bevindt zich de Monte Testaccio, een heuvel van rond de 36 […]
Wetenschappelijk gezien leven we in spannende tijden. De ontdekking van nieuwe onderzoeksmethoden voltrekt zich in een steeds rapper tempo. Het is onvermijdelijk dat bij al die vooruitgang heilige huisjes het wel eens moeten ontgelden. Toen ik zelf een paar jaar geleden met radioactieve koolstof datering (C14) aan de slag ging in de catacomben van Rome, zorgden […]
Relief op de triomfboog van Titus op het Forum Vorige week maakte de archeologische dienst van Rome bekend dat ze het nu zeker weten: er is een tweede triomfboog gevonden van keizer Titus, die heerste van 79-81 n.Chr. Dat er ooit zo’n boog geweest is, was al langer bekend. Maar nu zijn ook de fragmentarische overblijfselen […]
Masada, het laatste bolwerk in de verdediging tegen de Romeinen tijdens de joodse vrijheidsoorlog van 66-73 n. Chr. De Verhalenzoeker van deze week is de laatste aflevering in een drieluik over antieke munten. Naar aanleiding van een tentoonstelling in het Kunsthistorisches Museum te Wenen over joodse munten uit het oude Israël, werd vorige week een […]
Munt uit de joodse opstand tegen Rome, met de Hebreeuwse tekst Shekel, Israel, jaar 3 Vorige week ging het in deze blog over de rol die de oude Grieken speelden bij de monetarisering van de economie. Het Griekse muntwezen was gebaseerd op een zilveren standaard. Die standaard bleef altijd een belangrijk ijkpunt: in de antieke […]
Atheense tetradrachme met afbeelding van de godin Athena en op de keerzijde een uil met olijftak Afgelopen week kreeg ik als wisselgeld een handvol Griekse euro’s terug. Dergelijke munten dragen de afbeelding van een uil en een olijftak en zijn een kopie van de drachmen die in het klassieke Athene vanaf de vijfde eeuw v.Chr. […]
Villa dei Misteri, Pompeï, Italië Wie zaken wil doen in Italië, moet beschikken over een gezonde hoeveelheid doorzettingsvermogen. Zo moest de schrijver van deze column kort geleden toestemming zien te verkrijgen voor een archeologische opgraving in het centrum van Rome. De onderhandelingen die hiervoor nodig zijn, vallen nog het beste te vergelijken met een rituele dans. […]
Bronzen beeld van een jonge Griekse atleet, uit zee gevist voor de kust van Croatië, 3e eeuw v. Chr. Begin april maakte Neil MacGregor bekend dat hij per medio december van dit jaar terugtreedt als directeur van het British Museum. De afgelopen dertien jaar vormde deze alom geprezen Engelse kunsthistoricus het British Museum om van […]
Angelsaksische helm uit een graf te Sutton Hoo, Engeland, uit de late 6e eeuw n. Chr. Hoe moeten we omgaan met grootschalige internationale migratie? Het is al een tijd duidelijk dat die vraag één van de grootste maatschappelijke uitdagingen van de 21e eeuw vormt. Vooralsnog lopen we vooral achter de gebeurtenissen aan. Zo werd er de […]
Thracisch paardengraf uit 500 v. Chr. te Svestari, Bulgarije Tijdens het BBC-programma Dragon’s Den probeerde een jonge ondernemer vorige maand een investering los te peuteren om een nieuwe snack in de markt te zetten: gedroogde insecten, gehuld in een knapperig, gekruid jasje. Helaas kon het product de aanwezige ‘angel investors’ niet bekoren. Het was een […]
Mozaïek uit Sepphoris met afbeelding van een vrouwengezicht, de zogenaamde Mona Lisa van Galilea Aan het eind van de jaren tachtig maakte ik deel uit van een Amerikaans-Israëlisch team dat opgravingen deed in Sepphoris, een Romeinse stad in noorden van Israël, vlakbij Nazareth. Daar vonden we een spectaculair mozaïek met een afbeelding van een vrouw, […]
Ontdekking van een Romeins waterrad uit de mijnen te Rio Tinto, Andalusië, Spanje Vorige week ging het in deze blog over de bloei van de Romeinse economie en over de bekende uitdrukking ‘geld stinkt niet’. Die uitdrukking kwam in zwang toen keizer Vespasianus (69-79 n. Chr.) belasting begon te heffen op het geld dat verdiend […]
Munt met afbeelding van keizer Constantijn, onderdeel van de muntschat van Seaton Down, Devon Vorige week besteedde De Wereld Draait Door aandacht aan De Nationale Wetenschapsagenda, een platform waarbij iedereen moet kunnen meepraten over waar het met onze wetenschap naar toe moet de komende jaren. Als er niet gepolderd kan worden, worden wij Nederlanders immers […]
Wandschildering uit het paleis van keizer Nero, Rome Het thema van de boekenweek is waanzin. Een thema van alle tijden. Al bij de Romeinse keizers gingen de remmen vaak helemaal los. Verscheidene hadden last van grootheidswaanzin. Maar niemand maakte het zo bont als Nero, die regeerde van 54 tot 68 n.Chr. Nero Als we de […]
Lararium (huisaltaar) uit Augst, Zwitserland, met rechts een lampenstandaard met muis Muizen zijn prachtige diertjes. Maar als ongenode gasten kunnen deze nijverige knagers voor de nodige opschudding en schade zorgen. Met name in Friesland lijden boeren op dit moment onder een overactieve muizenpopulatie die inmiddels duizenden hectares landbouwgrond heeft aangevreten. Muizenplagen zijn overigens zo oud […]
Dobbel toren Vettweiß-Froitzheim (tussen Aken en Bonn), 4e eeuw n. Chr. Eind vorig jaar bleek dat de Staatsloterij jarenlang niet-verkochte loten bij de trekkingen liet meewegen. De verontwaardiging was groot. De Stichting Loterijverlies stapte naar de rechter. Op 30 januari stelde de Hoge Raad de Stichting in het gelijk. Meer weten over het vervolg? Lees dan Leonard […]
Wandschildering met Thecla, links, die vanuit het raam van een huis naar Paulus (in het midden) luistert. Rechts van Paulus is Thecla’s moeder afgebeeld. Schildering uit de late 5e of 6e eeuw, Paulusgrot, Efeze. Op 26 januari jongstleden was het dan eindelijk zover: in de kathedraal van York werd Libby Lane ingewijd als eerste vrouwelijke […]
